W przemyśle spożywczym higieniczna produkcja jest absolutną koniecznością. Szczególnie w procesach otwartych maszyny i systemy sterowania, a także ich komponenty muszą być przystosowane do szybkiego i łatwego czyszczenia. Decydujący wpływ na jakość czyszczenia ma zastosowany materiał i geometryczna konstrukcja systemów produkcyjnych. Specjalnie zaprojektowane higieniczne obudowy oferują liczne zalety w porównaniu z konwencjonalnymi obudowami, aby umożliwić szybkie czyszczenie i uniknąć tworzenia się miejsc zalegania brudu.
Przestój w procesie produkcyjnym – to „najgorszy czas” dla zakładów. Każdy postój oznacza coraz niższą produktywność, a tym samym mniejsze obroty. Jednak przy produkcji o wysokich wymaganiach dotyczących higieny dłuższe okresy przerw w produkcji są związane z czyszczeniem. Na przykład w przetwórstwie mięsnym zakłady do 40 procent czasu przestoju wynika z procedur czyszczenia. Czas ten musi zostać zminimalizowany, aby zwiększyć produktywność – ale nie kosztem czystości i higieny, ponieważ tutaj chodzi o zdrowie, a nawet życie ludzi.
Jednym z punktów wyjścia jest zaprojektowanie maszyn i systemów sterowania oraz związanych z nimi obudów i szaf sterowniczych w taki sposób, aby były łatwe do czyszczenia. Jednak przemysłowe obudowy ścienne i szafy sterownicze nie są w pełni przystosowane dla szybkiego, łatwego czyszczenia a przede wszystkim higienicznego. Otwarte łączenia utrudniają czyszczenie, są drzwi z uszczelkami na zewnątrz są wylęgarnią zarazków. Poziome powierzchnie, po których woda nie może prawidłowo spływać, także stwarzają warunki do zatrzymywania się zanieczyszczenia.
Normy międzynarodowe
Wysokie standardy higieny w produkcji żywności i napojów, w pomieszczeniach czystych lub w przemyśle chemicznym stanowią poważne wyzwanie dla producentów. Wytyczne obejmują linię maszynową 2006/42/WE, która weszła w życie w Europie w dniu 1 stycznia 2006 r., a także dodatkowe aktualne normy dotyczące wymagań higienicznych dla maszyn i urządzeń, takie jak EN 1672-2 i EN ISO14159. Dla przetwórców żywności wiążące jest między innymi rozporządzenie UE 852/2004 w sprawie higieny żywności. W przepisach tych określono wymagania dotyczące maszyn do przetwarzania żywności i podano wytyczne dotyczące projektowania maszyn higienicznych. Ponadto w 1989 roku powstała European Hygienic Engineering and Design Group („EHEDG”) w celu wspierania standardów higieny podczas produkcji i pakowania żywności. Jest to stowarzyszenie dostawców dla sektora produkcji żywności, firm przetwórstwa spożywczego, instytutów badawczych i instytucji zdrowia publicznego. Rittal współpracuje z tą organizacją od 2008 roku.
Higiena a higieniczna konstrukcja
Przy tych wszystkich standardach i wytycznych higieniczna konstrukcja oznacza przede wszystkim jedno: wszystko, co może mieć kontakt z żywnością, musi być łatwe i proste do czyszczenia – od maszyny po szafę sterowniczą. Przede wszystkim ważne jest, aby unikać martwych przestrzeni, wszelkiego rodzaju podcięć i połączeń bez promienia, ponieważ pozostałości produkcyjne i brud mogą się w nich gromadzić, co z kolei tworzą idealną pożywkę dla bakterii i zarazków. Z tego samego powodu powierzchnie z wgłębieniami, takie jak odsłonięte gwintowane połączenia śrubowe, łebki z wewnętrznym sześciokątem lub Torx, są niedozwolone. Narożniki i przejścia muszą być gładkie, bezszwowe i starannie zaokrąglone. Aby uniknąć rozbryzgów wody na powierzchniach obudów i szaf sterowniczych w obszarach natryskowych lub mokrych, powinny one mieć nachylone powierzchnie drenażowe.
