Na co zwrócić uwagę przy doborze szkolenia z obróbki skrawaniem CNC?

981

Próbowałeś swoich sił w wielu zawodach, ale nigdzie nie czułeś się naprawdę potrzebny? Odnajdujesz się w pracy z maszynami? Nie przeszkadzają Ci warunki produkcyjne?

Zawód Operatora CNC to coś dla Ciebie. Coraz bardziej pożądany, coraz lepiej płatny – szybko wspina się po międzynarodowych listach płac. Programistów, operatorów, technologów i ustawiaczy CNC z solidnymi podstawami wciąż brakuje, a rynek niecierpliwie chłonie każdego jednego specjalistę.

Co jednak zrobić, by załapać się na taką pracę? Według Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń, przeprowadzonego na grupie 1390 operatorów CNC, przedstawiciele tego zawodu zarabiają od 2 400,00 do 3 750,00 zł brutto miesięcznie. Dodatkowo, będąc operatorem tokarki czy frezarki można się załapać na takie benefity jak ubezpieczenie na życie, karty i karnety sportowe oraz prywatna opieka medyczna [1]. Za granicą operator maszyn CNC ma szansę zarobić – jak w przypadku większości zawodów – nawet kilka razy więcej niż w Polsce. Dzięki kilku umiejętnościom opanowanym w wysokim stopniu, można stać się rozrywanym przez rekruterów ekspertem. Aby jednak dotrzeć do tego etapu, należy podjąć pewne kroki na drodze do sukcesu. Niewątpliwie jednym z nich jest pozyskanie wiedzy na temat programowania i obsługi obrabiarek sterowanych numerycznie.

Jeśli nigdy wcześniej nie mieliśmy styczności z obróbką materiałów, takich jak metale, drewno czy tworzywa sztuczne, to zacząć należy u podstaw. Nie ma możliwości przyswojenia całej wiedzy z tego zakresu w krótkim czasie. Dlatego zanim podejmiemy jakiekolwiek decyzje należy zdecydować się kim tak właściwie chcemy być. Z maszynami CNC pracuje wiele osób o różnych profilach wykształcenia. Cała droga od kawałka np. metalu po gotowy detal wyjmowany z obrabiarki zaczyna się w biurze projektowym, gdzie konstruktor – projektant CAD/CAM – decyduje o tym, w jaki sposób i z jakich materiałów wykonana jest produkowana bryła. Czy jest to element jednorodny – wykonany z jednego rodzaju materiału, np. stali – czy też kompozytowy, a w tym przypadku z wykorzystaniem obrabiarki będzie można wykonać jedynie jego część, pozostałe zaś części będą wymagały użycia innych maszyn. Projektant CAD/CAM często konsultuje się z innymi specjalistami – inżynierii mechanicznej, materiałowej, produkcji, tak, aby finalny produkt był jak najlepszej jakości. Aby zostać projektantem CAD/CAM należy opanować przynajmniej jedno środowisko projektowania tego typu elementów – AutoCAD, Autodesk Inventor, Catia, SolidWorks, SolidEdge i wiele, wiele innych. Istnieją oczywiście dedykowane kursy przekazujące wiedzę i umiejętności obsługi poszczególnych programów. W zależności od profilu, firmy używają różnych oprogramowań CAD i CAD/CAM, jednak niewątpliwie najpopularniejsze z nich wymienione zostały powyżej. Kursy trwają od kilku do kilkudziesięciu dni i kosztują od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Obsługi oprogramowania CAD/CAM można się także nauczyć podczas studiów na uczelniach technicznych – kierunkach powiązanych z mechaniką i budową maszyn, mechatroniką itp. Podczas kursów ogólnych, dedykowanych programistom CAM – czyli komputerowego wspomagania wytwarzania – warto skupić się na możliwości poznania zasad przygotowania modeli do obróbki, pozyskaniu umiejętności projektowania samego procesu frezowania i toczenia oraz elementu obrabianego, zrozumieniu zasad generowania prawidłowego programu sterującego procesem obróbki elementu, zdobyciu umiejętności praktycznych z zakresu modelowania, wykorzystywania konkretnych narzędzi i funkcji maszyny oraz oprogramowania, poznaniu zasad ustawień roboczych układu współrzędnych maszyny, a także symulowaniu, obserwowaniu i interpretowaniu rezultatów zabiegów i operacji przykładowych, realizowanych podczas szkolenia [2].

Kolejnym zawodem powiązanym z obrabiarkami CNC jest technolog. To on opracowuje proces produkcyjny i dopasowuje do niego odpowiednie urządzenia obróbcze. Jednym z nich może być właśnie obrabiarka. Technolog opracowuje ścieżkę produkcyjną, czyli optymalną drogę poruszania się narzędzi obróbczych w obrębie bryły materiału, z której wytwarzany jest dany element. By zostać technologiem należy opanować nie tylko obsługę samej maszyny, ale przede wszystkim rozumieć parametry, którymi charakteryzują się własności materiałowe, mechaniczne, fizyczne i chemiczne substancji oraz form. Technolog jest bowiem osobą spinającą cały proces, łączącą projektowanie z produkowaniem i postprodukcją. Aby wziąć udział w szkoleniu przygotowującym do zawodu technologa, należy najpierw ukończyć kurs zaawansowanej obsługi obrabiarki CNC. Szkolenia dedykowane technologom powinny skupiać się na nabyciu umiejętności zaprojektowania procesu technologicznego wybranego elementu, zdobywaniu wiedzy na temat baz obrotowych i sposobów ich wyrobu, nabyciu umiejętności doboru narzędzi i sposobu ich mocowania w maszynie, a także mocowania elementów obrabianych, uzyskaniu praktycznych umiejętności przygotowania kart technologicznych i instrukcji obsługi maszyn, a także zrozumieniu zasad prawidłowego doboru przyrządów pomiarowych do kontroli technicznej i jakościowej wyrobów [3].

Najbardziej bazowym zajęciem powiązanym z obrabiarkami CNC jest ich bezpośrednia obsługa. Operator CNC to pracownik dedykowany do jednej lub wielu maszyn, który wgrywa na nie zaprojektowane wcześniej ścieżki obróbcze – centralnie, bądź przy stanowisku – oraz ustawia parametry maszyny i czuwa nad całym procesem – wkłada materiał wsadowy, odbiera gotowy detal, czyści maszynę, przestawia narzędzia i właściwości procesu. Operator CNC to osoba, która powinna znać zasady obsługi różnych rodzajów maszyn, różnice między nimi, rozróżniać oprogramowanie, a także potrafić programować podstawowe procesy w danym środowisku. W Polsce najpopularniejsze systemy sterowania to oprogramowanie firmy Fanuc, Sinumerik oraz Heidenhain. Niezwykle istotna jest zdolność samodzielnej pracy przy obsłudze i programowaniu centrów tokarskich i frezarskich CNC, obróbki wyrobu zgodnie z dokumentacją technologiczną. Zwraca się także uwagę na umiejętność kontroli bieżących i ostatecznych wykonywanych wyrobów, dobór i ustawianie narzędzi i parametrów obróbczych obrabiarek CNC, tworzenia i wprowadzania ręcznego programu NC i interpretacji istniejących programów oraz ich edycji. Wykonywanie różnych części maszyn na obrabiarkach sterowanych numerycznie w oparciu o utworzony program obróbczy to także cenny element wykształcenia operatora maszyny. Każda osoba pracująca z maszynami CNC powinna także znać rysunek techniczny, umieć go interpretować i uzupełniać. To samo tyczy się umiejętności korzystania z różnorakich narzędzi pomiarowych, które stosuje się na stanowisku obróbczym. Dobrego pracownika technicznego charakteryzuje także pasja wiedzy – potrafi więc się rozwijać, poszukiwać nowych informacji i korzystać z nich [4].

Kolejnym etapem w szkoleniu dobrego operatora maszyny obróbczej jest wybór systemu sterowania, z którego będzie docelowo korzystać w pracy. Szkolenia dedykowane na maszynach z systemem Sinumerik, Fanuc, Heidenhain, Mazatrol czy Okuma również są organizowane i zabierają zazwyczaj mniej czasu niż szkolenia ogólne. Taki kurs także wart jest uwagi, szczególnie kiedy wiemy, na jakich maszynach pracuje przyszły pracodawca. Istotnym elementem wartościowych szkoleń jest także stosunek praktyki do teorii w czasie zajęć. Im więcej ćwiczeń na maszynach, tym lepiej dla kursanta. Dodatkowo, egzamin i certyfikat TUV Nord, którym kończy się część kursów dostępnych na polskim rynku, uprawnia do szukania pracy nie tylko w obrębie kraju, lecz całej Europy. Otwiera to wiele drzwi i eliminuje bariery, warto więc zwrócić uwagę, czy kurs, który wybieramy, daje taką możliwość.

Autor: mgr inż. Agnieszka Hyla, Konsultant ds. optymalizacji produkcji w Centrum Szkoleń Inżynierskich EMT-Systems sp. z o. o. www.emt-systems.pl

Źródła:
[1] http://wynagrodzenia.pl/moja-placa/ile-zarabia-operator-cnc dostęp z dnia 16.01.2017
[2] http://emt-systems.pl/przygotowanie-programow-na-obrabiarki-cnc-programowanie-cam.html dostęp z dnia 16.01.2017
[3] http://emt-systems.pl/kurs-cnc2-projektowanie-procesw-technologicznych-technolog-cnc.html dostęp z dnia 16.01.2017
[4] http://emt-systems.pl/kurs-cnc-programowanie-frezarek-numerycznych.html dostęp z dnia 16.01.2017