Szkolenia z pneumatyki przemysłowej to wciąż temat relatywnie mało popularny. Wynika to głównie ze względu na dopiero od niedawna rosnącą popularność samej technologii, która w systemach napędowych siłą ustępuje hydraulice siłowej. Nie sposób jednak nie docenić układów pneumatycznych. Ciche, czyste i zgrabne, stanowią idealne uzupełnienie pozostałych technologii napędowych i sterujących.
Instalacja systemu pneumatycznego w zakładzie produkcyjnym wiąże się zazwyczaj z koniecznością przeszkolenia kadry. Większość dostawców sprzętu pneumatycznego po zakupie oferuje szkolenie produktowe. Kurs tego typu spełnia wiele oczekiwań, jednak niestety nie wszystkie. Przede wszystkim, jak sama nazwa wskazuje kurs produktowy omawia wyłącznie zakupiony przez nas produkt, nie zaś wszystkie aspekty istotne w przypadku danej dziedziny – w tym przypadku pneumatyki. W związku z tym nie przyswajamy zbyt wiele teorii, a i praktyka zazwyczaj okrojona jest wyłącznie do kwestii związanych z danym produktem. Konieczne więc jest wzięcie udziału w dodatkowym szkoleniu przeglądowym, trwającym docelowo kilka dni, które poświęca odpowiednio dużo czasu wszystkim istotnym kwestiom.
Cele kursu
Zanim podejmiemy decyzję na temat tego, jakie szkolenie z pneumatyki przemysłowej wybrać, należy określić cele kursu. Koniecznym jest, by orientować się z jakimi elementami mamy do czynienia w zakładzie – pneumatycznymi czy elektropneumatycznymi, gdyż zazwyczaj tym zagadnieniom poświęcone są osobne kursy. Dodatkowo, istotna jest także poprawna ocena poziomu wiedzy osób, które planujemy przeszkolić. Dobór poziomu szkolenia jest kluczowy dla późniejszego zadowolenia uczestników i efektywności całego przedsięwzięcia. Warto także zwrócić uwagę na to pracowników którego działu szkolimy. Czy będą to osoby zatrudnione w utrzymaniu ruchu? Wówczas program kursu powinien skupić się na serwisie i przeglądach maszyn. Inaczej sprawa ma się w przypadku konstruktorów i inżynierów ustawiających układy pneumatyczne. Osoby te winny szkolić się z opisywania i odczytywania rysunku technicznego, projektowania układów pneumatycznych i ich zasad funkcjonowania i montażu. Warto więc zapoznać się z programem szkolenia jeszcze przed dokonaniem wyboru co do uczestnictwa.
Przykładowe laboratorium pneumatyki przemysłowej
Jednym z najbardziej kluczowych aspektów dobrego szkolenia to dostęp do zróżnicowanego sprzętu. W Polsce pracuje się na bardzo zróżnicowanym sprzęcie pneumatycznym. Producenci tego typu rozwiązań to np.: Parker Hannifin, Festo, SMC, Pneumax, IMI Herion i Norgren, Pneumat System, Hafner, Brammer, Prema, BIMBA Pneumatics, Rexroth, Rectus, PIAB i inne. Bardzo często sprzęt wielu producentów obecny jest w jednym zakładzie. W takich sytuacjach wskazane jest uczestnictwo w kursie przekazującym ogólne zasady działania systemów pneumatycznych, nie zaś szczególnych rozwiązań producenckich. Bogate wyposażenie laboratorium firmy szkoleniowej to ogromna pomoc w przyswojeniu niezbędnej wiedzy. Im więcej elementów szkolenia pokazywanych jest zarówno w praktyce jak i w teorii, tym lepiej i łatwiej je zapamiętujemy. Dlatego warto zwrócić uwagę na stosunek ćwiczeń praktycznych do teorii podczas szkolenia.
Ważnym elementem szkoleń z pneumatyki i elektropneumatyki jest także wykorzystywane do symulacji układów oprogramowanie. Jednym z najpopularniejszych programów szkoleniowych w Polsce jest oprogramowanie Fluid-SIM P, zaprojektowany przez firmę Festo. Możliwa jest także nauka na innym oprogramowaniu. Ważne jedna, by podczas szkolenia obecny był element projektowania układów zarówno w środowisku wirtualnym, jak i montowania ich później na rzeczywistym sprzęcie. Realizowany w ten sposób proces pomaga zrozumieć zasady działania układów pneumatycznych oraz przyswoić zasady optymalnego projektowania układów. Istotną kwestią jest tutaj z pewnością zapobieganie wyciekom sprzężonego powietrza, będącego medium relatywnie drogim w wytworzeniu i utrzymaniu – właśnie z powodu strat będących wynikiem nieszczelnych zaworów i przewodów.
Układy pneumatyczne podczas szkolenia
Skrypt
Uczestnicy szkolenia zazwyczaj korzystają w czasie jego trwania z pomocy naukowych. Może to być pozycja z literatury branżowej lub specjalnie do celów szkolenia przygotowany skrypt. W tym przypadku zazwyczaj skrypt przedstawia zadania i ćwiczenia realizowane podczas kursu. Dzięki temu nawet po zakończeniu nauki można do pewnych rzeczy wrócić i powtórzyć trudniejsze zagadnienia. W przypadku pneumatyki jest to o tyle ważne, że do pewnych rozwiązań warto powrócić, by zweryfikować poprawność zaprojektowanych przez siebie układów bądź zlokalizować np. źródło wycieku sprężonego powietrza.
Zaplecze trenera
Rynek nie obfituje w ekspertów z zakresu pneumatyki przemysłowej. Szukać ich można na uczelniach technicznych oraz w zakładach produkcyjnych. Często specjaliści tego typu występują także jako niezależne podmioty działające na zasadach outsourcingu. To takie osoby – z długim i różnorodnym doświadczeniem i obiektywnym spojrzeniem na dostawców sprzętu – powinny prowadzić szkolenia. Warto więc zweryfikować dokonania trenera i na tej podstawie wybrać dostawce kursu.
Trener to oczywiście klucz do dobrego szkolenia, jednak ważne jest także to, w jakiej firmie przystępujemy do kursu. Czy ma ona rozpoznawalną markę? Czy spełnia odpowiednie normy ISO? Warto zwrócić uwagę na normę jakości ISO 9001 oraz przeznaczoną dla firm szkoleniowych – ISO 29990. Firmy szkoleniowe często nagradzane są także w różnych konkursach jakości, można więc sprawdzić na stronie dostawcy, czy któraś z niezależnych organizacji wyróżniła firmę za poziom świadczonych usług. Spełnianie norm i wyróżnienia mówią o wiarygodności danego podmiotu. Przemawia za nią także bogata galeria. W przypadku pneumatyki przemysłowej niezwykle łatwo oglądając zdjęcia zweryfikować, czy dostępny na stronie dostawcy opis laboratorium zgadza się z rzeczywistością. Jeśli na stronie brakuje zdjęć bądź opisów może to sugerować braki w przygotowaniu dostawcy. Warto więc poświęcić trochę czasu na weryfikację firm szkoleniowych i ich możliwości. Dzięki temu szkolenie z pneumatyki przemysłowej może okazać się bardzo pozytywne w skutkach i wpłynąć na efektywność całego zespołu produkcyjnego. Oferty kursów z tego zakresu różnią się głównie w różnorodności sprzętu i doświadczeniu trenera. Co ciekawe, większość firm szkoleniowych oferuje
szkolenia trwające podobną liczbę dni, za porównywalne ceny. Pozostaje więc punkt po punkcje sprawdzić oferowaną wartość merytoryczną i dopasować ją do potrzeb danego zakładu.Autor: mgr inż. Agnieszka Hyla, Konsultant ds. optymalizacji produkcji w Centrum Szkoleń Inżynierskich EMT-Systems sp. z o. o.
Zdjęcia źródło: EMT-Systems Sp. z o.o.
